کتاب کاپا به جنگ می رود

کتاب کاپا به جنگ می رود

۵۴ سال پیش در چنین روزهایی مردی به خاک افتاد که بی‌شک در تاریخ عکاسی جهان نظیر ندارد؛ مردی که بعید است بتوان کسی را همپای او لایق لقب «عکاس جنگ قرن بیستم» دانست، مردی که زندگی (و حتی شاید مرگش) باید رویای هر روزنامه‌نگار و عکاس باشد: ‌ رابرت کاپا که در ۱۹۱۳ در بوداپست اتریش-مجارستان به دنیا آمده بود، در ۲۵ می‌۱۹۵۴ در سن ۴۱ سالگی در شهر تای‌بین کشور ویتنام در حالی که دوربین خود را در دست داشت روی مین رفت و کشته شد. امروز نه دولت «اتریش-مجارستان»، مکان تولد او، و نه «دولت ویتنام»، مکان مرگ او، دیگر وجود ندارند و هزار جور تحول یافته‌اند اما نام و خاطره رابرت کاپا هنوز زنده و شفاف و تصاویر او بهترین روایتگر تاریخ جنگ‌های قرن بیستم هستند.

کاپا احتمالا تنها عکاسی است که پنج جنگ بسیار مهم در قرن بیستم را از نزدیک پوشش داد: جنگ داخلی اسپانیا، جنگ دوم چین و ژاپن، جنگ جهانی دوم (جبهه‌های اروپا)، جنگ اسرائیل و اعراب ۱۹۴۸ و جنگ اول هندوچین. او تنها در جنگ جهانی دوم از نقاط مختلفی همچون لندن، آفریقای شمالی و ایتالیا و نبرد نورماندی را از نزدیک و در ساحل اوما‌ها عکاسی کرد و شاهد آزادسازی پاریس بود.

کاپا با نام اندره ارنو فریدمن به دنیا آمد و تنها ۱۹ سال داشت که در سال‌های بین دو جنگ به جرم فعالیت علیه دولت دستگیر شد و سپس کشور را ترک کرد. معروف است که او می‌خواست نویسنده شود اما در برلین شغلی در عکاسی پیدا کرد و چنان عاشق این هنر شد که تا پایان عمر راهش را از آن جدا نکرد. به راستی تاریخ عکاسی باید مدیون این اتفاق باشد که کاپا در برلین به عکاسی گروید. در سال ۱۹۳۳ از‌‌ همان اوایل ظهور نازیسم، کاپا، که یهودی بود، احساس خطر کرد و از آلمان به فرانسه رفت اما کار به عنوان روزنامه‌نگار و عکاس برای کاپای مجارستانی و یهودی در فرانسه نیز آسان نبود. در همین دوران بود که او تصمیم گرفت اسمی آمریکایی‌تر انتخاب کند و «رابرت کاپا» را به دلیل شباهتش با اسم فرانک کاپرا؛ کارگردان شهیر آمریکایی، برگزید.