راهنمای خرید سه پایه‌ی عکاسی

چگونه یک سه پایه مناسب برای عکاسی خریداری کنم؟

پاسخ به این سوال بستگی به این دارد که کجای مسیر پیشرفت خود در حرفه‌ی عکاسی هستید. هنگامی که برای نوشتن این مقاله اطلاعاتم را تکمیل می‌کردم، موردی نظر مرا به خود جلب کرد. چند سال پیش به تازگی دوربین خریده بودم و هیچ چیزی از عکاسی نمی‌دانستم، سه پایه را جسمی بی مصرف می‌دیدم – تنها ذهنیت من از آن گرفتن عکس خانوادگی با حضور خودم بود- بنابراین سه پایه خریداری نکردم. امروز به این فکر می‌کنم که سه پایه در نظرم یک جسم نیست، می‌تواند یک مفهوم باشد. مفهوم سه پایه برای هر کدام از عکاسان در هر مرحله ایی از زندگی کاری متفاوت است. تصور یک عکاس مبتدی و یک عکاس حرفه ای و یک عکاس معماری از سه پایه یکی نیست و پاسخ درست به همین سوال ما را برای انتخاب سه پایه مناسب کارمان راهنمایی می‌کند.

انتخاب سه پایه عکاسی بر خلاف آنچه فکر می‌کنیم آسان نیست. از یک طرف وسیله‌ای ساده به نظر می‌رسد که دوربین را در سطحی از ارتفاع برایمان نگاه می‌دارد، از طرف دیگر هنگامی که به سایت‌های خرید آنلاین مثل نگاه شاپ یا سایت‌های مشابه سر می‌زنید یا وقتی به صورت حضوری به مغازه‌ایی می‌روید، تنوع‌ مدل‌ها کمی گیج کننده به نظر می‌رسد، بنابراین متغیرهای زیادی را باید در نظر گرفت:

-سه پایه مناسب ژاندر عکاسی مان چیست

-حداقل و حداکثر ارتفاع سه پایه

-وزن سه پایه و میزان  تحمل وزن آن

-تفاوت برند های متفاوت سه پایه عکاسی

-چه مقدار پول برای خرید سه پایه کنار بگذارم

این‌ تنها نمونه‌‌ای از سوال‌هایی بود که ممکن است به ذهنتان برسد. قبل از اینکه به سراغ توضیح جزئیات بروم می‌خواهم در مورد لزوم خرید سه پایه عکاسی صحبت کنم.

1.آیا من به یک سه پایه عکاسی نیاز دارم؟ سه پایه در شرایط زیر کمک دست ماست:

-سه پایه به داشتن عکس‌های شارپ‌تر با عمق میدان بالا کمک می‌کند

-هنگامی که می‌خواهید با سرعت شاتر پایین عکاسی کنید

-عکاسی با لنزهای بزرگ تله در ورزشگاه‌ها

-بالا بردن کیفیت عکس با پایین آوردن iso

-برای داشتن قاب‌هایی دقیق در عکاسی

-هنگام عکاسی HDR و پاناروما که قاب عکس‌ها باید با یکدیگر یکسان باشند

-هنگام عکاسی در شب با نور بسیار کم، عکاسی نجومی

-عکاسی landscape و عکاسی معماری

-برای self-portraits یا همان عکاسی از خود

-هنگامی که باید وسایلی مانند رفلکتور یا فلش استفاده کنید

-عکاسی در زاویه‌هایی که دست گرفتن دوربین ممکن نیست

-برای آرامش اعصاب 🙂

بعد از اینکه کلاس‌های عکاسی ام را شروع کردم در خیلی از مباحثی که تدریس می‌شد واقعا به سه پایه نیاز بود و مجبور بودم از دیگر دوستانم قرض بگیرم. همیشه ترجیح اولم عکاسی landscape بود و دوربین از دستم به زمین گذاشته نمی‌شد. یک دوربین معمولی با لنز 55-18 از ایده‌آل‌هایم دور بود اما تلاش می‌کردم که بهترین خروجی ممکن را داشته باشم. دیگر کم کم نیاز به سه پایه خودش را نشان داد. امروزه به دلیل وجود لرزشگیر داخلی در لنزها و بالا رفتن کیفیتشان نیاز به سه پایه برای بیشتر ژاندرهای عکاسی کمرنگ شده است. اما عکاسی در شب واقعا به سه پایه نیاز دارد. در این صورت اکثر عکاسان حرفه‌ایی ترجیح می‌دهند عکس‌های خود را با سه پایه بگیرند چراکه هر چه نور کم باشد، مجبوریم  iso را زیاد کنیم اما با استفاده از سه پایه می‌توان iso  کمتری انتخاب کرد و جبران نوردهی را با شاتر انجام داد. سه پایه باعث می‌شود سنسور در بالاترین دامنه داینامیکی عکاسی کند. همچنین سه پایه برای عکاسی پاناروما و HDR که در آن قاب ثابت داشتن مهم است، الزامی است. دیگر کاربرد آن در عکاسی از آبشار است، وقتی می‌خواهیم آب را نرم نشان دهیم می‌توانیم دوربین را روی سه پایه بگذاریم و سرعت شاتر را کم کنیم. من به شخص وقتی برای عکاسی از پل‌های زیبای اصفهان می‌رفتم به چند دلیل نیاز به سه پایه برایم مبرم بود:

-دوربین هنگام عکاسی از سازه های معماری باید تراز باشد، زیرا کمترین تغییر زاویه عکس را خراب می‌کند.

برای نرم نشان دادن آب از تکنیک Long Exposure استفاده می‌کردم، که در آن سرعت شاتر را باید کم کرد، اگر اینگونه عکس‌ها را بدون سه پایه می‌‌گرفتم به صورت کلی خراب می‌شدند.

2.اجزای یک سه پایه| سیستم سه پایه چگونه است؟

یک سه پایه از قسمت‌هایی که پایین گفته‌ام تشکیل می‌شود:

پایه‌ها: آنچه در مورد پایه‌ها مهم است، جنس آنهاست، آنها معمولا از جنس‌های آلومنیومی، استیل یا فیبر کربن هستند. مقاومت و سبکی پایه کربنی از همه بیشتر است.

هد (Head) : قسمتی است که دوربین بر روی آن قرار می‌گیرد. این هد ها انواع مختلفی دارند اما معروف‌ترین آن��ها بال هد و پن هد هستند. بال هد هماهنگونه که از اسمش پیداست سر گرد است و حرکت آزادانه و بدون حدودیت دوربین بر روی سه پایه را تضمین می کند. اما دقت آن خیلی زیاد نیست و صفحه بندی مندرج ندارد. پن هد، هدهای مربع یا مستطیل تخت هستند که اجازه حرکت در محور افقی و عمودی را به ما می‌دهد.

ستون مرکزی: برخی از سه پایه‌ها دارای ستون مرکزی هستند، پایه‌ایی اضافی که از مرکز سه پایه گذشته است و کمک می‌کند دوربین تا ارتفاع بشتری بالا بیاید.

پا: قسمت پایین سه پایه و محل تلاقی سه پایه به زمین پای سه پایه  گفته می‌شود. اکنون دو مدل از آن در بازار وجود دارد پای از جنس پلاستیکی که برای زمین‌های سرامیکی مناسب است و پای میخی که برای زمین‌های ناهموار مثل خاک یا شن استفاده می‌شود و برای سفرهای ماجراجویانه مناسب است.

قیمت سه پایه بسته به سطح ساخت، با در نظر گرفتن فاکتورهای بالا مشخص می‌شود. جنس پایه کربنی از همه سه پایه‌های موجود مقاومت‌تر است و همچنین بسیار سبک هستند. برخی از هدها قابل تعویض در انواع بال هد یا پن هد هستند اما سه پایه‌ی ارزان قیمت این ویژگی را ندارد. اگر هزینه سه پایه برایتان اهمیت دارد باید به خوبی آنها را بشناسید و بهترین سه پایه ممکن را انتخاب کنید. انتخاب اشتباه و عدم شناخت گاهی باعث می‌شود که افراد یک یا چند سه پایه بگیرند. البته بسیاری از افراد به دلیل گستردگی در سبک عکاسی انواع سه پایه را خریداری کرده اند.

3.معایب استفاده از سه پایه:

از مزایای سه پایه زیاد گفتم. قطعا سه پایه برای داشتن کیفیت بالاتر بسیار مهم است اما در برخی موقعیت‌ها حضور سه پایه زیاد جالب نیست:

اصولا تجهیزاتی سنگین و جاگیر به حساب می‌آیند، حتی اگر از نوع کربنی آن استفاده کنید

شما با آنها راحت نیستید، هرچقدر هم تاشو و سبک باشند برای مسافرت خسته کننده است

در مکان‌های شلوغ استفاده از آنها مشکل است

ممکن است قیمت آن برای شما گران باشند

آماده‌سازی آن برای استفاده ممکن است چند دقیقه طول بکشد بنابراین اگر در عکاسی به سرعت احتیاج است استفاده از سه پایه ممکن نیست

سه پایه‌های خیلی ارزان قابل اعتماد نیستند و ممکن است به دوربین و لنز شما ضرر برساند

4. فاکتورهایی که باید هنگام خرید سه پایه در نظر بگیریم

اما این همه گفتیم تا به اصل مطلب برسیم. حال می‌دانید که به سه پایه احتیاج دارید و می‌خواهید یکی را انتخاب کنید. هنگام خرید سه پایه باید به چه نکاتی توجه کرد؟ همانگونه که پیشتر گفتم خرید سه پایه کار آسانی نیست زیرا تنوع مدل‌ها گاهی بسیار گیج کننده می‌شود. بریم فاکتورهای مختلف را بررسی کنیم و نیازهایتان را الویت بندی کنیم:

4.1.اهمیت فاکتور تحمل وزن

اولین چیزی که هر کسی باید در نظر بگیرد این است که سه پایه ای که قصد خریدش را دارم تا چه میزان تحمل وزن دارد؟ برخی از عکاسان در ابتدای کار خود، سه پایه ای ساده خریداری می کنند که تنها می تواند وزن دوربین های ساده و سبک را تحمل کند.  قابلیت استفاده از آنها برای دوربین ها و تجهیزات سنگین تر وجود ندارد. آنچه در این حالت پیش می آید غم انگیز است زیرا سه پایه سنگین می شود و هرچه بر روی آن وجود داشته باشد می ریزد و لنز و دوربین آسیب می بینند. همیشه در نظر داشته باشید هر سه پایه‌ایی که خریداری می کنید حداقل 1.5 برابر وزن دوربین و لنزتان را تحمل کند، البته من از لغت حداقل استفاده کردم اگر انتخاب خودم باشد دو برابر و بیشتر را انتخاب می کنم. در نظر بگیرید بعد مدتی که عکاسی کردید کم کم به فلاش و گریپ باتری نیاز پیدا می‌کنید بنابراین از قبل باید به فاکتور تحمل وزن سه پایه توجه کنید.

4.2.اهمیت فاکتور قد

ما همیشه در فروشگاه نگاه شاپ به مراجعه کنندگان می‌گویم سه پایه‌ای را انتخاب کنید که به قد شما بخورد چراکه مجبور نمی‌شوید برای نگاه کردن به منظره‌یاب، حتما خم شوید. هنگامی که دوربین را بر روی سه پایه می‌گذارید، منظره‌یاب باید هم سطح چشمانتان باشد. البته اگر از سطح چشمتان بالا تر برود و قد سه پایه بلند باشد مشکلی نیست زیرا می‌توانید پایه‌های آن را کوتاه‌تر کنید. به هر صورت اگر خیلی قد آن کوتاه باشد می‌بینید که تمام وقت باید خم شوید و عکاسی برایتان عذاب آور می شود.

اگر سه پایه‌ای می‌گیرید که ارتفاع آن ثابت است توجه کنید که اندازه آن حداقل تا چونه شما باشد اما اگر سه پایه‌ایی می‌گیرید که ستون مرکزی دارد حداقل سایز پایه ها باید تا شانه‌ها باشد.

مورد دیگری که در مورد ارتفاع سه پایه مهم است حداقل ارتفاع در حالت جمع شده‌ی آن است. اگر اهل سفر هستید باید سه پایه‌ای بگیرید که به راحتی بتوان آن را در کیف خود جای دهید. در غیر این صورت حمل آن برایتان سخت می شود. سه پایه من بسیار سبک و جمع و جور است و حمل آن آنقدر ها سخت نیست.

4.3.ساختار و وزن سه پایه

وزن یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای انتخاب سه پایه است. نیاز نیست سه پایه خیلی سنگین خریداری کنید. آن وقت به خود میآیید و می‌بینید حوصله حمل آن را ندارید و برای همیشه در خانه می‌گذارید. پیش تر گفتم سه پایه‌های کربنی در عین استحکام و مقاومت بسیار سبک هستند و به این راحتی خراب نمی‌شوند. البته درست است که سه پایه‌های کربنی بهترین انتخاب هستند اما متاسفانه قیمت زیادی دارند.

بعد از کربن بهترین جنس برای سه پایه آلومنیوم است و به طبع قیمت پایین‌تری دارد. در حال حاضر ارزان‌ترین سه پایه‌ها از آلومینیوم ساخته شده‌اند. می‌توانید سه پایه‌هایی را در بازار ببینید که جنس فولاد ضد زنگ هستند اما عموما برای تجهیزات ویدئویی به کار می‌روند و استفاده ی روزمره ندارد.

وزن 2.5 کیلوگرم برای یک سه پایه مناسب است. سه پایه هایی از جنس فیبر کربن وزنی معادل 1.300 الی 1.800 کیلوگرم دارند و سه پایه های آلومینیومی وزنی از 2.5 تا 3 کیلوگرم دارد البته بستگی به سایز و میزان تحمل وزن آن هم دارد.

4.4.پایه های سه پایه

پایه‌های سه پایه عموما دو نوع دارد، لوله‌ایی و غیر لوله‌ایی. سه پایه‌های فیبر کربنی فرمی لوله‌ایی دارد و معمولا برای اطمینان از محکم شدن دارای قفل‌های پیچی هستند. اما سه پایه‌های آلومینیومی ممکن است در اشکال گوناگونی ساخته بشوند و معمولا قفل آنها کلیپسی است. هرچه بخش‌های سه پایه بیشتر باشند قد سه پایه بلند تر است. اصولا سه پایه‌ها بین سه تا پنج بخش دارند.

4.5.کفی سه پایه

طراحی کفی سه پایه‌های پیشرفته به صورتی است که برای کار در موقعیت‌های مختلف مناسب هستند. عموما دو نوع کفی برای سه پایه ها در نظر گرفته شده است. کفی پلاستیکی برای عکاسی در فضاهایی که سرامیکی هستند استفاده می‌شود و خطر لیز خودن و جا به جایی را کم می‌کند. کفی‌هایی به همراه میخ های فلزی در برای عکاسی طبیعت و شرایط پیش بینی نشده مثل روی یخ و زمین های بارانی مناسب است.

4.6.ستون مرکزی

برخی از سه پایه‌ها دارای ستون مرکزی هستند – پایه‌ای که در مرکز سه پایه برای افزایش ارتفاع وجود دارد- این مدل سه پایه به دلیل قابلیت افزایش ارتفاع برای بسیاری از عکاسان کاربردی و جذاب است اما من آن را پیشنهاد نمی‌کنم. ستون مرکزی برای دوربین‌هایی معمولی با لنزهای واید مناسب است اما استفاده از آن برای  لنزهای سنگین و تله درست نیست زیرا ممکن است بلرزد.

4.7. هد سه پایه

هد سه پایه مهم‎ترین قسمت یک سه پایه است. مسئولیت محکم چفت شدن دوربین به سه پایه را بر عهده دارد، در واقع امنیت سه پایه با هد آن تعریف می‌شود و از تکان خوردن دوربین جلوگیری می‌کند. سه پایه ها (modular) دارای سیستم هد جداشونده هستند. هنگامی که برای سه پایه هد انتخاب می کنید توجه کنید که حداقل تحمل وزنی برابر با تحمل وزن پایه ها را داشته باشد.

به طور معمول سه نوع هد وجود دارد

Pan-Tilt Head : در فارسی به آن هد پن می‌گوییم، معمول‌ترین نوع  هد است که هم در سه پایه‌ای معمولی و هم سه پایه‌های گران در نظر گرفته شده است. برخی از آنها دارای یک دسته هستنداند و برخی دیگر دارای دو دسته یکی برای گردش در محور افقی و دیگری برای حرکت در محور عمودی. هر چه تعداد دسته‌ها بیشتر باشد حرکت‌های شما دقیق تر خواهد بود.

Ball-Head : در مقایسه با هد پن ، هد توپی یا Ball-Head  حرکت نرم تری دارد آنها بسیار منعطف هستند و اجازه حرکت آزادانه در همه محور ها را می‌دهد. نکته‌ای که باید در نظر بگیرید این است که این هد‌ها صفحه‌ی مندرج ندارند و دقت در آن ها به نسبت سه پایه‌هایی که مندرج هستند و همه‌ی زوایا را به صورت میلیمتری درجه بندی کرده است نیستند.

Gimbal Head : هدی مخصوص لنز‌های بلند و سنگین 300 میلیمتری است. هد گیمبال را به خوبی می‌توان بالانس کرد و برای موقعیت‌هایی که برای عکاسی به عکس العمل سریع احتیاج دارید مثل عکاسی در ورزشگاه‌ها مناسب است. تصور نکنید که بخاطر ظاهر متفاوت ‌اش کارایی عجیب غریبی دارد استفاده از آنها بسیار آسان است.

من اول یک سه پایه Pan-Tilt داشتم اما بعدا یه سه پایه بال هد گرفتم، انعطاف و استفاده‌ی راحت از آن برای من مناسب بود.

4.8. سیستم Quick-Release

دوربین‌ها و لنزها جایگاهی دارند که مستقیم به سه پایه یا تک پایه متصل شوند. اگر می‌خواستیم اینکار را انجام دهیم زمان زیادی از ما می‌گرفت. برای آسان کردن اینکار و نصب و برداشتن راحت دوربین، کفشک‌ها ساخته شدند. کفشک‌ها ارتباطی امن میان سه پایه و دوربین هستند.

سه پایه‌های ارزان کفشکی ساده از جنس پلاستیک فشرده دارند و قفلی ساده که بازو بسته کردنش چندان آسان نیست، دارند. اما برای سه پایه‌های گرانتر کفشک‌های مقاوم با قابلیت Quick-Release تعبیه شده است. کفشک‌های Quick-Release سیستم قفل و باز شدن بسیار ساده ای دارند و به راحتی آن را روی هد می‌گذاریم و بر میداریم. این سیستم بسیار محکم است و از لرزش دوربین جلوگیری می‌کند. این سیستم تنها برای نصب دوربین و لنز نیست حتی می‌توان از آن برای نصب فلش یا لوازم جانبی دیگر استفاده کرد.

4.9. پایداری

سنگینی سه پایه همیشه به معنای پایداری آن نیست. سه پایه‌های سنگین با جنس مقاوم وجود دارند که در شرایط سخت آب و هوایی خوب عمل نمی‌کنند. هنگامی که سه پایه را کامل باز می‌کنید و دوربین را روی آن قرار می‌دهید اطمینان حاصل کنید که سه پایه نه تنها امکان تحمل وزن را دارد بلکه باید بتواند هنگام ضربه‌های ناگهانی و جابه جایی بتواند تعادل خودش را حفظ کند. اگر دوربین به خوبی روی سه پایه محکم نشود ممکن است به وسایل شما آسیب برساند.

5.چه سه پایه ایی بخریم؟

الان که با همه‌ی جزئیات در مورد سه پایه آشنا شدید ممکن است بپرسید بلاخره چه سه پایه‌ای نیازهای شما برای عکاسی را می‌تواند به خوبی بر طرف کند. به دلیل اینکه من برای خرید سه پایه اشتباه هایی داشتم و در فروشگاه نگاه می‌دیدم که افراد دیگر نیز همین مشکل را دارند می‌توانم نتیجه بگیرم خیلی از افراد این اشتباه را تکرار می‌کنند و در اصل آزموده را آزمودن خطاست.

اکثر عکاسان اول به دنبال سه پایه ای ارزان می‌گردند که به خوبی بتواند اولین دوربینشان را حمل کند آنها اکثرا نمی‌دانند که اصلا این خرید را انجام بدهد یا ندهند، سه پایه ها از 250 هزار تومان شروع می‌شود تا الی مشالله … سه پایه های زیر یک ملیون تومان سه پایه های مناسبی هستند که برای استفاده‌های ساده مشکلی ایجاد نمی‌کنند. در قدم بعدی عکاسان لنز سنگین تر و تجهیزاتی مثل فلاش خریداری می‌کنند و برای نصب روی سه پایه قبلی به مشکل بر می‌خورند. در این حالت به خود می‌آیند می‌بینند که سه پایه قبلی به درد نمی‌خورد و باید چیزی محکم تر و مقاوم‌تر تهیه کنند. همه ما بعد از این اشتباه متوجه می‌شویم که باید بیشتر در مورد سه پایه تحقیق می‌کردیم. بعد از بالا پایین کردن همه سایت ها و از این آن پرسیدن باز دلمان نمی‌آید که سه پایه گران خریداری کنیم و سه پایه ایی انتخاب می‌کنیم که کمی بهتر از قبلی است. بعد از یکی دو سال می‌فهمیم که ای وای این سه پایه هه سنگین است و هم حمل کردن آن برای ما دست و پاگیر است.

برخی دیگر از عکاسان ممکن است داستان دیگری داشته باشند، آنها از اول یک سه پایه خریده‌اند و تا کنون نگهداری کرده‌اند و با آن مشکلی ندارند. اینگونه افراد احتمالا در موقعیت‌های کمی احتیاج به سه پایه دارند و گرنه قطعا آنها نیز به این مشکلات ما دچار می‌شدند. در واقع کسانی که عکاسی طبیعت و عکاسی معماری می‌کنند محتمل است قبل از پیدا کردن سه پایه مورد نیازشان دو یا سه عدد سه پایه خریده اند و پول خود را از دست داده اند.

من به کسانی که اولین دوربین خود را خریداری می‌کنند پیشنهاد می‌کنم که هنگام خریدن با توضیح اینکه شما چه استفاده ایی در آینده خواهید داشت بهترین سه پایه خود را خریداری کنید. شاید به نظرعاقلانه نرسد که در ابتدای کار هزینه زیادی به اینکار اختصاص دهید اما با خرید یک سه پایه خوب بجای چند سه پایه ناکارآمد در مجموع ضرر نخواهید کرد.

این نظر شخصی من است و به هر حال معمولا عکاسان مبتدی برنامه یک سال آینده خود را نمی‌دانند بنابراین ترجیح می‌دهند از سه پایه های ارزان تر استفاده کنند.